Yunus çok gelişmiş bir hayvandır!
Yunuslar yönlerini bulmak ve avlanmak için seslerini kullanırlar. Yüksek frekanslı sesin objelere ya da diğer canlılara çarpıp yansıması sonucu oluşan eko’dan faydalanırlar. Boğulmalarını engellemek amacıyla yunuslar uyuduklarında beyinlerinin sadece yarısı uykuya dalar, bu şekilde uyanık kalan yarısı sayesinde nefes almaya devam edebilirler. Tüm memelilerden farklı olarak yunusların bebekleri anne karnından kuyrukları önde çıkar. Yunuslar 260 metre derinliğe kadar dalabilirler. Her yunusun kendisine has imzası ya da adı olarak adlandırabileceğimiz bir “ıslığı” vardır. Yunuslar çok sosyal canlılardır. Katil balina aslında bir yunus türüdür. Yunuslar su yüzeyinden 6 metre yukarıya sıçrayabilirler. Yunuslar balıkçı tekneleri ve balinaların korkuttuğu balıkların kaçış yollarını keserek onları avlarlar. Japonya ve Peru’da yunus eti yenmektedir. Yunuslar mayın temizlemek için kullanılmıştır.
Yunus Balık Değil Memelidir
Yunuslar yüksek derecede zeki olan ve insanlar tarafından çok sevilen deniz memelileridir. Balinalarla aynı familyadan gelmektedirler. Daha çok tropik ve ılıman kesimlerde kıyıya yakın ve alçak denizlerde bulunmalarına rağmen tüm Dünya’da görülmektedirler. Toplam 43 farklı türü olan yunusların, 38 türü denizde yaşar, buna ek olarak 5 farklı yunus türü ise nehirlerde yaşamaktadır.
Renkleri farklılık gösterse de daha çok gri renklidirler ve sırtları vücutlarının diğer kesimlerine göre daha koyu renktedir.
Geniş bir coğrafyada yaşadıkları için dünyada bulunan yunusların sayısını tahmin etmek mümkün değildir.
20 saniye ila 30 dakika arasında aralıklarla nefes almak için su yüzeyine çıkarlar.
Bazı türlerin gelecekleri doğal yaşam alanlarının bozulması, yiyecek bulamamaları ve su kirliliği gibi nedenler dolayısı ile tehlike altındadır.
Yunuslarda Avlanma ve Beslenme
Yunuslar etçillerdir, balık türleri ve diğer deniz canlıları ile beslenirler. Avlarını suyun altında yakalarlar ve yerler. Ağızlarında 100 adet diş bulunur. Günde 14 kiloya kadar balık tüketebilirler. En sevdikleri avlardan biri ahtapotlardır. Yeterli avlanamadıkları bölgeleri terk ederek, genellikle geri dönmek üzere başka bölgelere göç ederler. Avlanırken genellikle grup halinde avlanırlar, balık sürülerini kovalayarak yönlendirerek ve daha sonra saldırarak avlanırlar. Bazı türler avlanırken avlarına çarparak onları sersemletir ve avlar.
Yunus Davranışları
Yunuslar oyunculukları ve atiklikleriyle meşhurdurlar. Bu yüzden izlemesi en keyif veren hayvanlardan biridirler. Birçok yunus türü gemileri takip eder, su üzerinden atlar ve hareketlerini senkronize eder. Bilim insanlarına göre yunusların gemilere yakın yüzmelerinin nedeni bu şekilde yüzerken daha az enerji harcamalarıdır.
Yunuslar genellikle 2 – 40 arasında gruplar haline dolaşırlar ve sayıları 5 ila birkaç yüz arasında değişen sosyal gruplar halinde (sürü) yaşarlar.
Yunuslar arasında arkadaşlık benzeri ilişkiler vardır, birbirlerini sürtünerek ya da çarparak selamlarlar. Yüzgeçlerini el sıkışma benzeri bir şekilde kullandıkları da gözlemlenmiştir.
Çok meraklı ve oyuncu olan yunuslar insanlarla iletişime geçmeye her zaman açıktırlar.
Yunus Çiftleşmesi
Türler arasında hamilelik süresi bir yıl ila 17 ay arasında değişir. Doğurma zamanı yaklaştığında hamile olan dişi yüzeye yakın bir kesime gider ve sürüden ayrılır. Diğer dişiler doğuracak olan yunusu sakinleştirir ve doğurmasına yardım eder. Doğum genelde tek yavru olarak gerçekleşir, ikiz doğumlar çok nadirdir. Doğumdan hemen sonra anne yunus yavrusunu suyun üzerine çıkarır ve yavrusunun ilk nefesini almasına yardımcı olur. Anneler yavrularına 1 ila 2 yıla kadar bakar. Bakım süresinin ardından yavru yunus 3 ila 8 yaşına kadar annesi ile birlikte yaşar.Belirli bir çiftleşme dönemi olmayan yunuslar yıl boyunca çoğalabilirler. Bazı bölgelerde daha çok ilkbahar ve sonbahar döneminde çiftleştikleri görülmüştür. İnsanlar gibi partnerleri ile duygusal bağlar kurabilirler. Erkekler çiftleşme döneminde saldırganlaşıp kavga edebilir. Bu kavgalar sonucu yaralanmalar görülmez.
Yetişkinlik yaşları türlerine ve yaşadıkları bölgeye göre farklılık gösterir. Dişiler için yetişkinlik yaşı 5 ila 13 arasında değişirken bu erkek yunuslarda 9 ila 14 yaştır.
Büyüklükleri
43 farklı türü olan yunusların boyutları da türler arasında farklılık göstermektedir. En çok bilinen tür olan şişe burun yunuslar yaklaşık 2,5 metre uzunluğunda ve 200 – 300 kilogram ağırlığındadırlar. En küçük yunus türü olan Maui Yunusları yaklaşık 1,2 metre uzunluğunda ve 40 kilogram ağırlığındadırlar.
Yunusların ortalama ömürleri 17 yıldır. Bazı türler 50 yaşına kadar yaşayabilmektedirler.
Amaç; içgüdüleriyle hareket eden bu özel yaratıkların iradelerini tanımak ve insan bilincinde farkındalık yaratmaktır.